تحلیل و نقد قانون و رویه قضایی اراضی موات ‹ماهیت،تشخیص اعتراض› |موسوی مقدم

مطالعۀ کتاب اراضی موات نشان‌‌ خواهد داد که باورها در رسیدگی به ‌‌موضوع زمین‌‌های موات در رویۀ  قضایی بر قانون یا منطق حقوقی و اصول تفسیر قوانین استوار نیست، بلکه در  طیِ سال‌‌ها فقط در آرای دادگاه‌ها درج و به عبارتی به رویه‌‌ تبدیل شده  ‌است، رویه‌‌هایی که نه مبانی قانونی قابل اتکا دارند و نه استدلال وزین و  قابل قبول.گرچه باور دارم که اکثر قضات حقوقدانانی  هستند که با صدور آرایی وزین و مبتنی بر اصول حقوقی، اندیشه‌‌هایی خلق و  موجب بی‌‌اثر شدن نقص و اجمال قوانین می‌‌شوند، اما وقتی قانون‌گذار در وضع  قانون اصول ابتدایی قانون‌گذاری را رعایت نمی‌‌کند، قاضی ناچار است در  سایۀ تفسیر قانون نواقص قانون را برطرف نماید.با مطالعه آرای دادگاه‌ها درباره اراضی  موات که در این کتاب نمونه‌های بسیاری از آن آمده‌است درمی‌یابیم که  دادگاه‌ها در رسیدگی به دعاوی مرتبط با اراضی موات چندان همسو نیستند و  اندیشه‌های معارضی در آرای آن‌ها دیده می‌شود. این نقص حتی در آرای  دیوان‌عالی کشور نیز هست.